Yerelleştirme vs Çeviri: Fark Ne, Hangi Durumda Hangisi?

Küresel pazarlara açılan her markanın önüne çıkan ilk soru şudur: “Bu içeriği yalnızca çevirmek yeterli mi, yoksa yerelleştirmek mi gerekir?” Doğru yanıt; kullanıcı deneyimi, dönüşüm, yasal/teknik uyum ve arama görünürlüğü üzerinde doğrudan etkilidir. Bu yazıda, çeviri ve yerelleştirme arasındaki farkı netleştiriyor; hangi içerik tipinde hangisinin uygun olduğunu açıklıyoruz. Uygulanabilir bir karşılaştırma tablosu, karar ağacı, “öncesi/sonrası” örnekleri ve mini SSS ile ekibinizin hızlı ve doğru hareket etmesini amaçlıyoruz.

Tanım: Çeviri; kaynak metindeki anlamı, terminolojiyi ve biçemi koruyarak hedef dile aktarma sürecidir. Esas amaç, mesajın doğruluğu ve tutarlılığıdır.

Ne zaman yeterlidir?

• Teknik dokümanlar: Kullanıcı kılavuzları, API dökümü, bakım prosedürleri gibi metinlerde doğru terim yönetimi ve biçim/numaralandırma korunur.
• Hukuki belgeler ve sözleşmeler: Resmî nitelikli metinlerde, gerektiğinde yeminli/sertifikalı çeviri protokolü izlenir.
• Destek makaleleri ve temel e-posta şablonları: Bilgilendirici içerikler için anlam aktarımı çoğu zaman yeterlidir.

Sınırlar / riskler:
Sadece metne odaklanmak; UI karakter sınırları, kültürel çağrışımlar, SEO/hreflang, para birimi ve tarih biçimlerinin yerel beklentilere uydurulması gibi unsurlar ihmal edilirse deneyimi zayıflatır. Örneğin “05/02/2026” formatı ABD’de 5 Şubat, Avrupa’da 2 Mayıs olarak okunabilir; yanlış tarih algısı ödeme ve teslim terminlerinde hataya yol açabilir.

Tanım: Yerelleştirme; metni çevirmekle sınırlı kalmayıp içeriği kültürel ve teknik olarak hedef pazarın beklentilerine uyarlama sürecidir.

Kapsam – pratik başlıklar:

• Kültürel uyum: Deyimler, ton/ses (resmî-samimi), görseller ve renk çağrışımları. Bazı kültürlerde mizah/ironi çalışmayabilir; görsel/semboller yanlış anlaşılabilir.

• Teknik uyum: Tarih/sayı gruplama, para birimi, ölçü birimi (inç↔cm), adres/isim düzeni; RTL diller, farklı klavye düzenleri.

• Ürün/UI: Karakter/px sınırları, kısaltmalar ve ICU MessageFormat kuralları (plural/select), placeholder yönetimi.

• SEO/ASO: hreflang, x-default ve kanonik; yerel anahtar kelime araştırması ve mağaza metinlerinin dil-pazar stratejisi.

• Erişilebilirlik: Altyazı/CC, ARIA etiketleri, odak sırası ve kontrast oranları.

Ne zaman zorunlu?

• Web sitesi, yazılım ve mobil uygulama arayüzleri: UI kısıtları ve dinamik metinler nedeniyle yerelleştirme mimarisi şarttır.

• Pazarlama/yaratıcı metinler: Slogan/ad-copy gibi içeriklerde “aynı mesaj” farklı ifade edilmelidir; çoğu vakada bu transcreation’a evrilir.

• E-ticaret ve ödeme/vergilendirme akışları: Ödeme para birimi, vergi etiketleri ve uyarılar ülkeye göre değişir; uyum zorunludur.

İpucu: “Sadece metin” → çeviri; “metin + ekran + ülke beklentisi” → yerelleştirme.

Adım 1 – İçerik tipi:

• Yasal/sertifikalı evrak mı? → Çeviri (gerektiğinde yeminli/uzman onayı).

• Ürün arayüzü / web sayfası mı? → Yerelleştirme (UI kısıtları, ICU, placeholder).

• Pazarlama/yaratıcı metin mi? → Transcreation (yerelleştirmenin yaratıcı formu).

• Teknik kılavuz/KB mi? → Çeviri + terminoloji/TM; gerektiği yerlerde L10n.

Adım 2 – Ülkeye özgü beklentiler var mı?
Para birimi, tarih/saat, adres/posta kuralı, vergi etiketleri ve güvenlik/uyarı simgeleri devreye giriyorsa → Yerelleştirme.

Adım 3 – SEO/ASO hedefi var mı?
hreflang, x-default, kanonik ve mağaza anahtar kelimeleri konuşuluyorsa → Yerelleştirme.

Adım 4 – UI/erişilebilirlik kısıtları var mı?
Karakter sınırı, RTL, ARIA, CC ve ekran görüntüsü üzerinden LQA gereksinimleri → Yerelleştirme (+ ekran bazlı kalite güvencesi).

• İçerik tipi belirlendi mi: Çeviri / Yerelleştirme / Transcreation?
• UI kısıtları, ICU kuralları ve placeholder’lar planlandı mı?
• Tarih/para/sayı/ölçü, adres/isim biçimleri yerelleştirildi mi?
• hreflang / kanonik / x-default kuruldu mu?
• LQA (ekran görüntüsü) ve erişilebilirlik (CC/ARIA) testleri tamamlandı mı?
• Mahremiyet/KVKK süreçleri ve erişim kontrolleri net mi?

Doğru yaklaşım, içerik tipine ve hedef pazarına göre değişir. Teknik dökümantasyon için çoğu zaman çevirmek yeterlidir; ancak arayüz ve pazarlama metinlerinde yerelleştirme verimliliği ve dönüşümü doğrudan etkiler. Ekiplerinizin hızlı karar alabilmesi için bu yazıyı bir “ilk danışma” kılavuzu olarak kullanın; proje özelinde birlikte değerlendirelim.

Yerelleştirme ve çeviri arasındaki farklara dair bir kaç SSS. Sorunuzun cevabını burada bulamazsanız bize yazın; en kısa sürede dönüş yapıyoruz.